Yazı Boyutu:
Bazalika
Üst üste binmiş 5 ayrı kent, 5 ayrı dönem ve birbirinden farklı kültürlerin yaşandığı Bergamaya yaz kış turist akın eder. Bergama'da görülebilecek antik mekanlar Akropol, Asklepion, Bazalika (Kızıl Havlu) Bergama Sinagog'u ve büyük bir titizlikle daha geniş kapsamlı hale getirilen Bergama Müzesi'dir. Dünya dillerinde Bergama için yazılan binlerce kitap bulabilirsiniz.
Ege Bölgesinde modern laboratuvarı ile dededen toruna 60 yıldır balcılık yapan ve en önemli markalar arasına giren Bölükoğlu Balcılığın sahipleri Kerami ve Hasan, Çocukluk yıllarını yaşadığın tarih ve kültür penceresi Bergamayı unuttun diyerek kaç kez sitem ettiler. Aslında dünya insanının akın ettiği Efes Antik Kenti kadar önemli tarih ve kültür hazinesine sahiptir Bergama. Beni tanıyanlar torpil yaptığımı sanmasınlar diye Bergamayı aylar sonraya bıraktım. Rahmetle andığım dedem Cemali Kurtun asırlık zeytin ağaçlarıyla kaplı tarlasını, top koşturduğum kızılhavluyu, ilkokulu kırıp gittiğimiz dünyanın ilk hastanesinin kurulduğu Asklepion ve Akropol kalıntıları arasında geçirdiğim o güzel günleri nasıl unutabilirim ki? Makedonyanın Piriştina kentinden 82 yıl önce Bergamaya gelip yerleşen Dedem Cemali, anneannem Vahide, teyzem Nemciye, dayım Durak ve annem Sevdiyeyi rahmetle anıyorum. 5 kişilik Kurt ailesinden sadece kuzenlerim kaldı. Tabiî ki "Bergama" denilince yüreğimi heyecan kaplıyor, gözlerim parlıyor. Çünkü, Bergama beni, çocukluk aşklarını yaşadığım o saf, pırıl pırıl günlere geri götürüyor.
Ege Bölgesinde modern laboratuvarı ile dededen toruna 60 yıldır balcılık yapan ve en önemli markalar arasına giren Bölükoğlu Balcılığın sahipleri Kerami ve Hasan, Çocukluk yıllarını yaşadığın tarih ve kültür penceresi Bergamayı unuttun diyerek kaç kez sitem ettiler. Aslında dünya insanının akın ettiği Efes Antik Kenti kadar önemli tarih ve kültür hazinesine sahiptir Bergama. Beni tanıyanlar torpil yaptığımı sanmasınlar diye Bergamayı aylar sonraya bıraktım. Rahmetle andığım dedem Cemali Kurtun asırlık zeytin ağaçlarıyla kaplı tarlasını, top koşturduğum kızılhavluyu, ilkokulu kırıp gittiğimiz dünyanın ilk hastanesinin kurulduğu Asklepion ve Akropol kalıntıları arasında geçirdiğim o güzel günleri nasıl unutabilirim ki? Makedonyanın Piriştina kentinden 82 yıl önce Bergamaya gelip yerleşen Dedem Cemali, anneannem Vahide, teyzem Nemciye, dayım Durak ve annem Sevdiyeyi rahmetle anıyorum. 5 kişilik Kurt ailesinden sadece kuzenlerim kaldı. Tabiî ki "Bergama" denilince yüreğimi heyecan kaplıyor, gözlerim parlıyor. Çünkü, Bergama beni, çocukluk aşklarını yaşadığım o saf, pırıl pırıl günlere geri götürüyor.
Üst üste binmiş 5 ayrı kent
Bergama, İzmir'e 105 kilometre uzaklıkta. Bergama'ya yaklaştığınızda sarp bir tepe üzerinde bulunan Pergamon kentinin kalıntılarını görürsünüz. Antik Kaikos'un (Bakırçay) suladığı verimli ovaya bakan bu tepe Bergama Akropol'üdür. Üst üste binmiş 5 ayrı kent, 5 ayrı dönem ve birbirinden farklı kültürler yaşanmış buralarda. Kimi 300 yıl, kimi 200 yıl ayakta kalabilmiş. Depremler ya da savaşlarda yanıp yıkılana dek. Ama hep aynı yere bir öncekinin kalıntılarının üstünde inatla yaşamaya devam etmiş yüzlerce yıl. Anadolu'nun kuzeybatı ucunda Bakırçay Ovasına hakim bir noktada yaklaşık 2500 yıl boyunca yapılan kentler tüm dünyanın yakından tanıdığı Bergama'dan başkası değil tabiki. Özellikle yaz mevsiminde adeta 77 milletin akın ettiği bu kent, kış mevsiminde dahi boş kalmaz. Alman,, İngiliz, Fransız ama en çok Japon görürsünüz Bergamada. İddiaya girerim, burnumuzun dibinde olmasına rağmen binlerce kişi vardır Bergama'yı görmeyen.
Bergama, İzmir'e 105 kilometre uzaklıkta. Bergama'ya yaklaştığınızda sarp bir tepe üzerinde bulunan Pergamon kentinin kalıntılarını görürsünüz. Antik Kaikos'un (Bakırçay) suladığı verimli ovaya bakan bu tepe Bergama Akropol'üdür. Üst üste binmiş 5 ayrı kent, 5 ayrı dönem ve birbirinden farklı kültürler yaşanmış buralarda. Kimi 300 yıl, kimi 200 yıl ayakta kalabilmiş. Depremler ya da savaşlarda yanıp yıkılana dek. Ama hep aynı yere bir öncekinin kalıntılarının üstünde inatla yaşamaya devam etmiş yüzlerce yıl. Anadolu'nun kuzeybatı ucunda Bakırçay Ovasına hakim bir noktada yaklaşık 2500 yıl boyunca yapılan kentler tüm dünyanın yakından tanıdığı Bergama'dan başkası değil tabiki. Özellikle yaz mevsiminde adeta 77 milletin akın ettiği bu kent, kış mevsiminde dahi boş kalmaz. Alman,, İngiliz, Fransız ama en çok Japon görürsünüz Bergamada. İddiaya girerim, burnumuzun dibinde olmasına rağmen binlerce kişi vardır Bergama'yı görmeyen.
Helenistik Aleminin Atinası
Dünya dillerinde Bergama için yazılan binlerce kitap bulabilirsiniz. Bergama, M.Ö. 3. Ve 2. Yüzyıllarda Hellenizm kültürünün kaynağı olmuş ve "Helenistik Aleminin Atinası" diye anılmış. Bergama kültür dünyasının en çok tanıdığı bir şehir olmuş. Pergamon adı Anadolu kökenli olup kale anlamına geliyor. Bergama'da görülebilecek antik mekanlar Akropol, Asklepion, Bazalika (Kızıl Havlu) Bergama Sinagog'u ve büyük bir titizlikle daha geniş kapsamlı hale getirilen Bergama Müzesi'dir. Akropol son derece dik bir tepe üzerinde kurulmuş. Yaklaşık 300 m. yükseklikteki bu tepeye kıvrılarak tırmanan bir yoldan çıkılıyor. İlk çağlardan bu yana iskan yeri olan tepenin üstünde Bergama Kral Sarayları yer alıyor. Bergama akropolüne girilen sur kapısının hemen karşısında görülen saray II.Eumenes'e ait. Sarayın doğusunda büyük salona bitişik bir de kült odası bulunuyor. Sarayın güney-batısında sarnıç, batıdaki odada da Hephaistion isimli bir sanatçının imzası olan ilginç mozaik döşeme görülüyor. Mutfak ve kilerler ise sarayın güney-doğusunda. II. Eumenes'in sarayının hemen bitişiğinde ise I. Attalos'un sarayı yapılmış. Akropol'ü gezerken, 1871 yılında Bergama'da başlattığı kazılar sırasında parça, parça Almanya'ya götürülen görkemli Zeus Sunağının yerinde sadece üç çam ağacı ve tabanında ufak tefek kalıntılarının bulunması insanın yüreğimi sızlatıyor doğrusu. 12 metre yüksekliğinde ve 35 metre uzunluğundaki Zeus Sunağı, 2. Eumenes tarafından Galatlara karşı kazanılan zaferin anısına inşa ettirilmiş. Helenistik çağın heykeltıraşlık ekolü olan Zeus Sunağı'nın gerçeği Almanya'nın Berlin şehrindeki Pergamon adı verilen Müzesi'nde, maketi ise Bergama Müzesi'nde bulunuyor. Ne kadar komik değil mi?. Geçmişte Taşın ne önemi var zihniyetiyle yitirdiğimiz tarihi eserlerimiz Avrupanın değişik kentlerindeki müzelerinde turist akınına uğruyor.
Dünya dillerinde Bergama için yazılan binlerce kitap bulabilirsiniz. Bergama, M.Ö. 3. Ve 2. Yüzyıllarda Hellenizm kültürünün kaynağı olmuş ve "Helenistik Aleminin Atinası" diye anılmış. Bergama kültür dünyasının en çok tanıdığı bir şehir olmuş. Pergamon adı Anadolu kökenli olup kale anlamına geliyor. Bergama'da görülebilecek antik mekanlar Akropol, Asklepion, Bazalika (Kızıl Havlu) Bergama Sinagog'u ve büyük bir titizlikle daha geniş kapsamlı hale getirilen Bergama Müzesi'dir. Akropol son derece dik bir tepe üzerinde kurulmuş. Yaklaşık 300 m. yükseklikteki bu tepeye kıvrılarak tırmanan bir yoldan çıkılıyor. İlk çağlardan bu yana iskan yeri olan tepenin üstünde Bergama Kral Sarayları yer alıyor. Bergama akropolüne girilen sur kapısının hemen karşısında görülen saray II.Eumenes'e ait. Sarayın doğusunda büyük salona bitişik bir de kült odası bulunuyor. Sarayın güney-batısında sarnıç, batıdaki odada da Hephaistion isimli bir sanatçının imzası olan ilginç mozaik döşeme görülüyor. Mutfak ve kilerler ise sarayın güney-doğusunda. II. Eumenes'in sarayının hemen bitişiğinde ise I. Attalos'un sarayı yapılmış. Akropol'ü gezerken, 1871 yılında Bergama'da başlattığı kazılar sırasında parça, parça Almanya'ya götürülen görkemli Zeus Sunağının yerinde sadece üç çam ağacı ve tabanında ufak tefek kalıntılarının bulunması insanın yüreğimi sızlatıyor doğrusu. 12 metre yüksekliğinde ve 35 metre uzunluğundaki Zeus Sunağı, 2. Eumenes tarafından Galatlara karşı kazanılan zaferin anısına inşa ettirilmiş. Helenistik çağın heykeltıraşlık ekolü olan Zeus Sunağı'nın gerçeği Almanya'nın Berlin şehrindeki Pergamon adı verilen Müzesi'nde, maketi ise Bergama Müzesi'nde bulunuyor. Ne kadar komik değil mi?. Geçmişte Taşın ne önemi var zihniyetiyle yitirdiğimiz tarihi eserlerimiz Avrupanın değişik kentlerindeki müzelerinde turist akınına uğruyor.
Traianus Tapınağı Bu yapının bulunduğu teras akropolün en yüksek yeri. Akropol'de bulunan Athena Tapınağı Bergama'nın en eski tapınağıymış. Athena Kutsal Alanı'nın doğusunda ise Kral Sarayları, kuzeyinde ise Train Tapınağı bulunuyor. Mitolojide en büyük sağlık tanrısı Akslepion adına dünyanın en büyük sağlık merkezi Bergama'ya yapılmış ve burası için 'Ölümün giremeyeceği Yer' adı verilmiş. Zorlukla yürüyebilen, sedyede ve sırtta getirilen ateşli bitkin hastaların sapasağlam çıktıkları bir yer olmuş Akslepion. Mimari yapısıyla insanları büyüleyen ve eski Bergama'nın en büyük yapısı olan Bazalika Mısır tanrılarına adanmış bir tapınak olmuş. Kırmızı tuğlalarla inşa edilmiş. Bazalika, Roma İmparatoru Hadrian döneminde Selinus Çayı üzerine yaptırılmış. Arkaik, Klasik, Helenistik, Roma, Bizanslılardan sonra 14. Yüzyılda Selçuklu ve Osmanlı devirlerine de mekan olan Bergama, Türk mimarisinde de önemli bir ekol olmuş. Yazımın başında da belrttiğim gibi 5 ayrı kent ve 5 ayrı dönemi barındıran Bergama'nın tarihi ve kültürünü yazmak için sayfalar yetmez. Güneşli bir hafta sonunu, günümüze göre binlerce yıl önce çok daha görkemli yaşanmış olan kültür ve medeniyetleri öğrenmek isteyenler için ideal bir mekan Bergama. Bergamayı gezdikten sonra İstiklal Meydanında bulunan meşhur Bergama köftesini yemeden dönmeyin.
