Gebelik ve beslenme

Dünyaya gelen neredeyse her kadının içinde mutlaka hayatında bir kez anne olma arzusu vardır. Gebelik kadın için çok farklı bir duygudur. Düşünseniz ya: Vücudunuzun içinde yeni bir birey oluşmaktadır. Bu gitgide ağırlaşan tablonun ve akılların almadığı 9 aylık sürecin sonunda haklı olarak her anne çok sağlıklı bir bebek sahibi olmak isteyecektir. Sağlıklı bir bebek dünyaya getirememek endişesiyle pek çok anne paniğe kapılır. Ruhsal, fiziksel, zihinsel pek çok değişiklik anneyi beklemektedir. İşte bu dönemde hem anne hem de doğacak bebek adına en iyisi olası olumsuzlukları en aza indirgeyebilmektir.
Gebelikte ilk 3 aylık dönemde anne normal beden ağırlığının üzerinde gebeliğe girdiyse kilo verebilir. Henüz bebeğin zihinsel sinirsel gelişimi başlamamıştır ve bebek kendine yetecek kadar besini zayıflayan anneden bile alabilir. Zaten her ay planlanan bir ağırlık artışı olacaktır. Bu durum gitgide doğumu zorlaştıracak, doğum sonrası fazla kiloların kaybı sürecini uzatacaktır. Bu nedenle şişman ve yeni gebe kadınların ilk 3 ay kilo vermeleri isabetli olur. Bu dönemde bulantılar için limonlu su bolca tüketilebilir. Gastrit ve reflü olması halinde mideyi yatıştıran besinler kişiye göre değişmektedir. Ancak genel olarak acı, ekşi, aşırı tuzlu, bulgur, ekmek kepeği gibi iyi çiğnenmeyen, çiğ besinlerden kaçınmak önemli bir tedbir olabilir. Süt ve yoğurt az miktarda alındığında yatıştırıcı özelliğe sahiptir. Bu konuda gebelikte kullanılabilen özel anti asit şuruplar da vardır. Yatmaya yakın fazla sıvı almamak, yüksek yastıkta yatmak rahat uykuyu destekleyecektir. Ancak 12. haftaya girildiğinde artık annenin her ay mutlaka 1-1.5 kg alması istenir çünkü artık bebeğin zihinsel, sinirsel gelişimi başlamıştır. İştah da artar. Günlük 180 -450 kcal. fazladan almak gerekmektedir. Diş etlerinde ödem ve kanamalar artabilir. Diş doktoruna danışılmasında yarar olabilir. C vitamini, kalsiyum, demir, B12 vitamini, magnezyum ve co enzim Q 10, karbonhidrat, protein ve enerji gereksinmesi artar. Bunları karşılamak üzere: kırmızı et, esmer ekmek, yeşil sebzeler-salatalar, limon, çilek, portakal, mevsim meyveleri, yoğurt, süt düzenli olarak tüketilmelidir. Mide boşalma süresi gecikir. Sıvı gıdaların mideyi terk etmesi daha hızlıdır. Katı besinler daha tok tutacaktır. Öğün aralarında bol miktarda su içilmelidir. Bunun yanı sıra kahve, kola, demli çay, çok sayıda içilen çay, gazlı içecekler, meşrubatlar, alkol, sigara, bağırsak sökücü vb. form çaylar, günde yarım demet maydanoz ve fazlası, soda, maden suyu, fazla tuzlu çerezler, krakerler, cipsin tüketilmemesi şarttır. Böylece ödemler, zararlı maddeler, tansiyon sorunları, vitamin mineral kayıpları minimize edilmiş olur. Bebeğin mideye yaptığı basınçla reflü ve gastrit oluşması kadar aynı bası ile kabızlık oluşumu da olağandır. Gebelikte gelişen diğer yaygın sorunlardan biridir. Hareketsizlik, aşırı yoğurt tüketimi, aşırı et, tavuk, balık tüketimi, elma, muz, nar, patates, şeftali, sarı-beyaz leblebi gibi besinler kabızlığı pekiştirir. Gebelikte egzersiz programlarına dahil olunabilir. Yukarıdaki besinlerin yerine daha fazla sebze ve bakliyat yani kuru fasulye, nohut, barbunya, yeşil mercimek, iç bakla, kuru börülce, biraz incir, biraz kayısı, salatada bolca limonlu asma yaprağı, süt, cennet elması, kuru erik, esmer ekmekler bağırsakları çalıştırır. Bağırsaktan gelen uyarıları atlamayıp, hemen dikkate almak gerekir. Günde en çok 2-3 kez uyarı verir. Sonra kabızlık başlar. Direnç gösterin ve beslenmenize dikkat ederek sorunu çözmeye çalışın, form çayları kullanmayın. Çünkü bu çaylar annenin bağırsak iç çeperini tahrip eder. Bebeğe ve anneye yararı olacak mineral- vitaminleri bağırsaklar değerlendiremez, kana geçiremez ve dışkıyla atar. Gebelikte ayrıca safra boşalım süresi azaldığı için, çerez, kızartma, hamur işi, börek, cips, fazlaca zeytin, fazlaca yağ ve yağlı besin yenilmesi doğru değildir. Sindirim sorunları doğar, anneyi rahatsız eder. Bu nedenle az yağlı zeytinyağının tercih edildiği kızartma yönteminin kullanılmadığı, 4-5 zeytin veya 1 cevizin içi kadar yağlı tohumdan fazlasının alınmadığı katı yağların kullanılmadığı bir beslenme düzeni kişiye özel olarak planlanmalıdır. Günlük 750 ml. süt-yoğurt, küçük parça az yağlı peynir, peynirle aynı öğünde olmayan günlük yumurta ve et  balık tüketimi önem kazanır. Bundan fazla süt-yoğurt peynir ise alınan demirin emilimini olumsuz etkilemeye başlayacaktır. Doğum sonrası anne demir ve kalsiyum depolarını yine takviye etmeye devam edebilecektir. İçme suyu günlük en az 2,7 lt., en çok 3-3.5 litreye kadar ulaşmaktadır. Ancak bireysel farklılıklar için en doğrusu gebelik ve emzirme döneminde beslenme ve diyet eğitimi almış bir uzmana danışmaktır.