Fiziksel aktivite yapmak, kilo vermeye çalışan için kimi zaman eziyet, angarya, kimi zaman keyif, kimi zaman da zorunluluk gibidir. Bu hafta bana sık sorulan soruları aklımda toparladım. Çalıştığım işyerinde Beden Eğitimi ve Spor Uzmanı, çok değerli personelimiz Ersin Ünal a sizler için sordum. Bakın neler çıktı
Uzm Dyt. Işın SAYIN: Herkes spor yapabilir mi?
Bireysel Antrenör ERSİN ÜNAL: Evet, herkes spor yapabilir. Bilinçli ve düzenli yapmak önceliklidir. Karar verildiğinde bireyin nasıl bir spor yaptığı da önemlidir. Diyet gibi, spor da kişiye özel planlanmalıdır. Hoşlanarak yapılan sporlar spor danışmanı tarafından danışanla birlikte karar verilerek seçilmelidir. Yaşam tarzına, haftalık programına dikkat ederek aktivite planı oluşturulabilir ve böylece birey sporu düzenli yapabilecektir. Sevmeden zoraki yapılan, kişinin yaşam tarzına uymayan spor; düzensiz yapılır ve bırakılır. Düzensiz yapılan spor, spor değildir.
I.S.: Spor yapmadan zayıflamak mümkün müdür?
EÜ.: Zayıflamada beslenme önceliklidir. İstediğiniz kadar spor yapın, kontrolsüz/düzensiz beslendiğiniz sürece sporun zayıflamanıza katkısını azalır, kilo alabilirsiniz bile Diyetiniz önceliklidir. Ancak şu var ki; spor yoksa biraz daha yavaş kilo verilir. Bir süre sonra kilo kaybında duraklama olabilir. En geç bu esnada, spora başlamış olmak gerekir. Eğer kilo kaybınız çok olacaksa, sarkmalar, dokuda gevşemeler de artabilir. Her gün 10 dakika yürüyüş de düzenli aktivitedir. Mümkün olduğunca hareketli günler geçirmeye çalışın. Mutlaka faydası olacaktır. Her gün 10 dakikanızı ayırarak kültür fizik hareketleri yapmanız sıkılaşma, incelmenize de yardımcı olacaktır. Düzenli egzersiz, sizi sakinleştirir, hırslarınızdan arındırır, olaylara daha objektif bakarsınız, seratonin adlı mutluluk hormonunun salgılanmasını düzenler. Seveceğiniz bir spor türü seçip düzenli olarak hayat boyu yapmak üzere fırsatlar yaratın.
I.S.: Spor sabah mı akşam mı yapılmalıdır?
E.Ü.:Spor sabah dinlenmişken yapılırsa daha isabetli olur. Akşamları yapılan sporda bir efor sarfettiğiniz için mutlaka yağ yakarsınız ve spor işe yarar. Ancak spor yapmayı, akşam saatlerinde düzene koymanız daha zordur. Akşam eve yorgun gelmek, spor için caydırıcı bir sebep olabilir. Günün yorgunluğu, misafirlikler vb programlar sporun ertelenme riskini arttırır. Oysa sabah spor yapmak, güne daha dinç başlamanızı sağlar. Gün içi performansınızı arttırır. Ayrıca gece boyunca yeşil bitkiler, havadaki karbondioksiti dokusuna çeker ve oksijeni havaya verir. Bu nedenle sabahları hava daha temizdir ve daha bol oksijen içeriğine sahiptir. Oksijenin bol olduğu sabah saatlerinde yapılan spor, her hücrenizde daha çok oksijenlenme ve daha çok yağ yakma demektir.
I.S.: Yağ yakıcı ve kas geliştirici egzersiz arasındaki farklar nelerdir ve kimlere önerilir?
E.Ü:Bir aktivitenin yağ yakıcı özellikte olması için oksijene ihtiyaç vardır. Diyet esnasında bu oksijen desteğini bol su içerek sağlayabilirsiniz. Ancak, fazla kilolularda beslenme uzmanı ve doktorun da takibi dahilinde egzersiz yapılması makbuldür. Mutlaka yavaş başlanılmalıdır. Düşük tempoda başlanıp, kişi kendini hazır hissettikçe, tempo, zamana yayılarak arttırılmalıdır. Bu şekilde spor yapmaktaki amaç hem sporu sevdirmek, hem de bireyi ve eklem yerlerini zorlamamaktır. Tempo; fazla veya aşırı yavaş olmamalıdır. Süre de uzun tutulursa oksijen yakma kapasitesini, yani vital kapasiteyi artacaktır. Böylelikle yağ yakma oranı da artar. Beden ağırlığına uygun olarak seçilmek üzere örneğin: Uzun yürüyüş, bisiklet, ip atlama gibi sporlar tercih edilebilir. Hangi aktivitenin uygulanacağına bireyle beraber karar verilir. Spor profesyonelleri kişinin ömür boyu ve keyifle sürdürebileceği bir aktivite planı oluşturmalıdır. Spor salonlarında herkese aynı tip egzersiz yaptırılmamalıdır.
I.S.: Kas geliştirici egzersiz nedir ve kime önerilir?
E.Ü.: Bir sporun temposunu yükseltip, süresini uzatabiliyorsanız yağ yakıcıdır.Tempoyu azaltıp,kas kütlesine yoğunluk vererek direnç antremanı yani ağırlık egzersizleri ile kas geliştirici bir egzersiz çalışması yapmış olursunuz. Fazla kilo problemi varsa, ancak belirli bir kilo kaybından sonra, kas geliştirici ve bölgesel çalışma yapılabilir. Basit ağırlıklarla başlanılır. Ağırlıkların, zamanla, bireysel antrenör eşliğinde ve doktor kontrolünde arttırılması gerekir. Zayıflamayla beraber, yavaş yavaş başlatılabilen bir spor türüdür. Fazla kilolularda bu tip sporun şiddeti, ancak geniş zamanda arttırılabilir.
I.S.: Her gün spor yapmak daha etkili midir?
E.Ü.: Hayır. Spordan verim alabilmek için, gün atlayarak yapılmalıdır. Ben de öyle yapıyorum. Her gün yaptığınızda kaslarda su da tutulur. Ödemler meydana gelir. Amaç yağ yakıcı sporu da kesinlikle her gün yapmamalıdır. Her gün yapmak bıktıracaktır da Oysa biz sporu sevdirmek istiyoruz. Bu stresli bir zorunluluk olmaktan çıkmalıdır. Keyif almak esastır. Psikolojik bir destektir aynı zamanda spor Merkezimizde amacımız, yaşam tarzını değiştirebilmektir, ancak kısa süre için değil Aktif bir yaşam tarzının bireyde oturması, hareketli olma eyleminin refleks haline gelmesi; sadece, sporu severek ve bıkmadan yapmaktan geçer. Biz danışanımızla birlikte planlayıp, belirli aralıklarla kontrole çağırdığımızda bu refleksi oturtuyoruz ve spora; yeni, formda, sağlıklı bireyler kazandırıyoruz. Doğru rehberlik, beden, ruh ve zihin sağlığı demektir.
Sağlıkla Kalın...
