GELENEKSEL HİNT TIBBI ‘’AYURVEDA’’

Merhaba Sevgili Can’lar, Bizimizmir ‘in Sevgili Okurları

GELENEKSEL HİNT TIBBI ‘’AYURVEDA’’
Bugün Geleneksel Hint tıbbı ile ilgili bilgilerimi sizlerle paylaşmak istedim. Fakat bu konu biraz uzun . bundan dolayı bir yazı dizisi halinde sizlerle buluşmak istedim.

Geleneksel Hint Tıbbı dünya genelinde kabul edilen, ‘’ AYURVEDA’’dır. İnsan vücudunun yapısı , işlevi ile doğa arasındaki ilişki ve eşgüdüm içinde hareket eden ve devamlı gelişen bir sistemdir. Bu önemli TMS ‘lerden biri olan Ayurveda M.Ö. 2. Yüzyıldan daha eski bir tarihe sahiptir. İlk olarak Vaisheshika eski Hindu Felsefe öğretileri ve Nyaya mantık okulları tarafından gündeme getirilmiştir . Vaisheshika Okulu, hastaların patolojik durumu hakkında gereken algı ve çıkarımlarda bulunur Nyaya okulu da tedaviye başlamadan önce hastanın ve hastalığın durumu hakkında kapsamlı bir bilgi sahibi olunmasının önemine değinir.

Nesnelerin niteliklerini madde, özellik, etkinlik, genellik, içsellik ve kalite olarak altı gruba ayrılır.
(Dravya,vishesya,karma,samanya,samavaya,guna) Daha sonraları bu iki okul birlikte çalışmalar yaparak Ayurveda’nın gelişmesine ve tanınmasına yardımcı oldu. Bu okullardan önce , Ayurveda ‘nın köklerinin ilahi olduğu, evrenin yaratıcısı olarak adlandırılan Hindu Tanrısı Brahma’dan geldiği düşünülmektedir. Evrenin yaratıcısı insanlığın iyiliği için bu bütünsel şifa bilgilerini bilgelere aktarmış olduğuna inanılır.

Hindu şifa sisteminin , Yajur veda, Rig veda,Sam veda ve Atharva veda olarak dört bilgiye dayandığına inanılır. Rig veda en çok bilinenidir ve 67 bitkiyi ve 1028 Şlokayı (Otların şifaları hakkında yazılan şiir biçimindeki yazılar) anlatır. Atharva ve Yajur vedalar ise 293 ve 81 tıbbi olarak kullanılan bitkileri açıklar. İşte Ayurveda uygulamaları bu sisteme dayanır.

Ayurveda, evrenin beş elementten oluştuğunu varsayar. Vayu(hava), Jala (su), Aakash ( eter/uzay/) , Prithvi (toprak) ve Teja (ateş). Bu beş element insan vücudunun üç temel mizacını çeşitli kombinasyonlarda oluşturduğuna inanılır. Bunlar neler mi? Vata dosha, Pitta dosha ve Kapha dosha yati kısaca Tridoshalardır. Her bir ana doshanın alt grubunda beş alt dosha ile birlikte vücudun temel fizyolojik işlevlerini kontrol ederler. Ayurveda , insan vücudunun Saptadhataus (yedi doku), Rasa (doku sıvıları), Meda(yağ ve bağ dokusu), Rakta (kan), Asthi (kemşkler), Majja (ilik), Mamsa (kas) ve Shukra’dan (meni) ile bilrlikte Vücudun üç Malasından (atık ürünler)oluştuğuna inanır. Bu atıklar da Purisha (dışkı), Mutra (idrar) ve Sweda (ter)dır.

Vatadosha hücresel taşımacılığı, elektrolit dengeyi, atık ürünlerin atılımını korur ve etkisi kuruluk ile artar.
Pitha dosha bedenin sıcaklığını, optik sinir koordinasyonunu ve açlık –susuzluk yönetimini organize eder. Bedenin ısı koşulları Pitta’yı ağırlaştırır.

Kappha dosha tatlı ve yağlı yiyecekler nedeniyle artar ve eklemlerin düzgün çalışması için yağlanma sağlar. Vücudun katabolizmasının Vata tarafından, metabolizmanın Pitta tarafından ve anabolizmanın Kapha tarafından yönetildiğine inanılmaktadır. Dolayısıyla bu üç doshanın düzgün çalışması bize sağlıklı bir yaşam sağlar. Ayurveda, tridosha arasındaki denge bozulursa vücudun atık ürünleri ortadan kaldırılmadığı için ülser, kabızlık, ishal,romatoid artrit, astım ve başka komplikasyonlara yol açabilir. Sveda Mala vücuttan atılmazsa cilt sorunlarına ve sıvı dengesizliğine neden olabilir. Mutra Mala (idrar) vücuttan atılmazsa, idrar yolları enfeksiyonu, sistit ve mide ağrısına yol açabilir. Ayurveda ilkelerine göre, vücudun tüm metabolik fonksiyonları için biyolojik ateşine ‘’Agni’’ denir ve insan vücudunda on üç Agni vardır . Bunlardan en önemlisi sindirim ateşinden sorumlu olan Jatharagi’dir. Pitta ve Vatta ile yakın ilişkileri vardır. Ayurveda, bireyin bedensel yapısını, patolojik geçmişini, Dosha özeliklerini, yaşam biçimini ve rutin yaşam tarzındaki çevresi koşullarını göz önünde bulundurarak, bireylerin refahını teşvik etmek için bir çok tedavi stratejisine sahiptir. Ayurveda’nın bu terapilerinde ‘’Pacha karma’’ yöntemi kullanılır. Bu vücudun gençleşmesi, temizlenmesi ve uzun yaşamın sağlanması için çeşitli işlemler uygular. Pacha karma , vücut dokularından toksinlerin atılması için kullanılan beş karmadan oluşur. Bunlar Virechan (macunlar, tozlar veya kaynatma yoluyla temizleme), Vaman (bazı ilaçların kullanımıyla zorla terapötik kusma), Basti (tıbbi yağlardan hazırlanan lavmanların kullanımı), Rakta moksha ( kanın detoksifikasyonu) ve Nasya ( kaynatma, yağ ve duman gibi ilaçların nefes yoluyla uygulanması). Pancha karma üç adımdan oluşur ; Poorva karma (vücudun terapiye hazırlık süreci), Pradhan karma (terapinin ana süreci) ve Paschat karma (vücudun sindirim ve diğer emilim prosedürlerini normal duruma geri döndürmek için izlenen yoldur. Yağlama sürecinde arıtılmış tereyağı ve tıbbi yağlar kullanılır. Swedan (terleme) vücudun tedavi edilecek bölgelerini buharla ortaya çıkartmak için kullanılır. Zorla kusma veya vamana, birkaç saat önce yoğurt ve pirinç lapası uygulandıktan sonra meyan kökü, bal kaynatma işleminin uygulanmasıyla ortaya çıkar. Bu maddelerin kusma etkisinde artışa neden olduğu düşünülür. Virechana veya müshil tedavisi, sena, inek sütü, pysllium tohumu ve hint yağı gibi otlar ve sıvıların uygulamasıyla gerçekleştirirli. Pancha karma’da kullanılan lavmanlar, tıbbi yağlardan , susam veya anason gibi otların kaynatma işlemi ile hazırlanabilir.

Uygulamda, ayurveda’nın ‘’Ashtanga Ayurveda’’ olarak adlandırılan sekiz disiplini vardır. Kayachikitsa, (dahili tıp tedavisi), Bhootavidya (psikolojik bozuklukların tedavisi), Kaumar Bhritya (pediatrik tedavi) Rasayana (geriatri çalışması), Vajikarana ( afrodizyak ve öjeni yoluyla tedavi), Shalya (cerrahi tedavi), Shalakya (kulak, burun ve boğaz tedavi), Agada Tantra (toks,kolojik çalışmalar).

Bitkiler, mineraller ve hayvansal ürünler hakkında zengin bilgi ve doktrin prensiplerine sahip olan Ayurveda dünya genelinde kabul gören bir TMT dir.

Bir sonraki yazımda Ayurveda ve diğer Hint Tıp Sistemleri hakkında bilgileri paylaşmaya devam edeceğim. Umuyorum ki keyifle okursunuz.


Sevgiye kalın

BİLGİLENDİRME: BU MAKALE YALNIZCA BİLGİLENDİRME AMAÇLIDIR. PROFESYONEL VE TIBBI TAVSİYENİN YERİNE GEÇMEZ. HERHANGİ YENİ BİR EGZERSİZ VEYA TEDAVİ PROGRAMINA BAŞLAMADAN ÖNCE LÜTFEN BİR SAĞLIK UZMANINA DANIŞIN.